PODGORICA - Crnogorsko ministarstvo pripremilo je izmene Zakona o rodnoj ravnopravnosti, za čije kršenje su predviđene paprene kazne.
Biće obavezna upotreba reči: sveštenica, urološkinja, padobranka, bušačica, majorica...
Ministarstvo za ljudska i manjinska prava pripremilo je izmene Zakona o rodnoj ravnopravnosti, a u slučaju njegovog kršenja predviđene su paprene novčane kazne u iznosu od 500 do 20.000 evra. Za olakšavanje snalaženja u novim pravilima, pripremljen je i Registar zanimanja, zvanja i titula žena u Crnoj Gori. Ako ovaj akt prođe glasanje u Skupštini, represiju će osetiti i preduzetnici u slučaju da u svom radu ne koriste rodno-senzitivni jezik.
Predviđeno je da se on striktno primenjuje u dokumentima o zasnivanju radnog odnosa, ugovorima o radu, aktima o izboru, imenovanju i postavljenju, u nazivima svih radnih mesta, zanimanja, zvanja i funkcija. Uz sveštenicu su se u Registru našla i druga zanimanja i zvanja (ženskog roda): urološkinja ili urologica, staklorezačica, padobranka, majorica ili majorka, vodnica, molerka, frulašica, džokejka, bušačica u rudniku, pilotkinja, vodičkinja, računovotkinja, sutkinja...
- Danas je, naročito u medijima, prisutna svojevrsna najezda „rodno-senzitivnog jezika“ koji nema uporišta u jeziku već u izvanjezičkim, sociološkim, psihološkim faktorima, a u ime tzv. rodne ravnopravnosti raznih feminističkih pokreta. Za jezičke stručnjake problem praktično ne postoji, budući da sistemska lingvistika kazuje sledeće: nazivi tipa docent, stručnjak, gramatičar, urednik, spiker, istoričar, sociolog... nisu markirani, neutralni su u pogledu pola i ne mogu kao takvi biti potvrda jezičke diskriminacije. Oni imaju generičku funkciju, impliciraju i muško i žensko u isto vreme - kaže prof. dr Draga Bojović, saradnik za lingvističku grupu predmeta na Studijskom programu za srpski jezik i južnoslovenske književnosti Univerziteta Crne Gore.
Ona podseća da se u cilju „rodne ravnopravnosti“ zaboravlja muška forma koja sistemski gledano, ne postoji, jer u sferi imenovanja zvanja, zanimanja i titula, postoji veliki broj imenica koje su gramatički gledano, muškog roda, ali nisu polno markirane.
Neke „rodno senzitivne“ imenice zvuče kao neologizmi: borkinja, stručnjakinja... - kaže dr Bojović.
- Druge sadrže suglasničke grupe teške za izgovor (arhitektkinja), a upotreba trećih dovodi do pojave homonimije: govornica (mesto sa kojeg se govori, a i osoba ženskog pola koja govori).
- One su naprosto ime nekog zvanja i zanimanja, i za osobe muškog, i za osobe ženskog pola. Upravo upotreba imenica gramatičkog ženskog roda ukazuje na diskriminaciju. S te strane, upotreba tj. (zlo)upotreba jezika u cilju ostvarivanja nekih izmišljenih prava predstavlja svojevrsno nasilje i nad jezikom i nad pravom. Pri tome se zaboravlja na jedno izvorno, primarno pravo, a to je samo pravo jezika i njegovog prirodnog razvoja - kaže ona. - Može se, naravno, održati izbor za najbolju glumicu, ili za najbolju učiteljicu, ali je tada izbor sužen na osobe ženskog pola. Jedino izbor najboljeg glumca i najboljeg učitelja obuhvata sve aktere takmičenja nediferencirane u pogledu pola.
(Večernje novosti)
